Szczur wędrowny (Rattus norvegicus) - gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae). Pochodzi z południowo-wschodniej Azj. Pierwsze doniesienia o pojawieniu się tego gatunku pochodzą z Anglii z 1732 roku i w tym czasie prawdopodobnie rozprzestrzenił się po całym świecie. Jako gatunek synantropijny rozprzestrzenił się na całym świecie. Spotykany jest w całej Polsce. Jego terenami są otwarte przestrzenie, gdzie żyje w wydrążonych przez siebie norach, upodobał sobie szczególnie wzniesienia i dlatego chętnie osiedla się nad brzegami rzek i stawów, gdzie jako wspaniały pływak, może zdobywać pożywienie. Zamieszkuje także osiedla ludzkie -  piwnice i pod podłogami (rzadko na wyższych kondygnacjach- tam Szczur śniady)., kanalizację, kanały ciepłownicze, wysypiska śmieci, magazyny, składy, ściek, kanały, rzeźnie, stajnie. Kopie systemy nor w miejscach, gdzie nie może znaleźć odpowiednich kryjówek, np. w pobliżu zabudowań inwentarskich. W wielu miastach ich populacja przekracza liczbę mieszkańców tego miasta. Szczur ten jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy. Zwalczany jako groźny szkodnik.


Zwany jest też szczurem norweskim lub rudym. Długość tułowia i głowy  wynosi 19 - 30 cm, ogona 13 - 23 cm, stopy tylnej 3,5 - 4,5 cm, ucha 1,9 - 2,5 cm. Ciężar ciała 240 - 550 gram (samiec ~500 g; samica ~300 g). Grzbiet jest brunatnooszary, brązowy lub szarożółtawy, spód popielaty lub żółtoszary, białawy , zawsze jaśniejący od grzbietu. Zdarzają się osobniki bardzo ciemne, niemal czarne lub czarnobrązowe. Uszy małe, grube, krótkie  wyraźnie owłosione, ciało krępe, pysk tępo zakończony. U szczura wędrownego ogon nagi, pokryty łuskami i rzadkim owłosieniem.
Samica ma 5-6 par sutków. Zdolność do rozrodu osiąga w wieku 3-4 miesięcy. Około 4 mioty na rok.Ciąża trwa 22-24 dni.  W miocie średnio 7 młodych, które otwierają oczy w 13-17 dniu.
Zarówno szczur wędrowny, jak i szczur śniady boją się człowieka, są mało agresywne. Gdy widzą człowieka uciekają, lecz jeżeli nie mają dokąd – bronią się poprzez atak, rzucają się na człowieka w okolice twarzy i gryzą. Zaobserwowano wielokrotnie, iż szczur potrafi odbić się od podłoża na wysokość twarzy dorosłego człowieka. Potrafi też w ciągu doby przebyć do kilkunastu kilometrów w poszukiwaniu pożywienia.
Legenda głosi, że w średniowieczu Europę nawiedziła plaga szczurów, które wędrowały ogromnymi stadami (stąd nazwa - szczur wędrowny). W rzeczywistości szczury tego gatunku dotarły do Europy, przewożone statkami (jako pasażerowie na gapę). Na skutek postępującego wyrębu lasów w Europie, szczur wędrowny znajdował coraz więcej przestrzeni do życia, a rozrastające się siedziby ludzkie i coraz powszechniejszy transport towarów umożliwiły jego rozprzestrzenienie się. Obecnie żyje na całym świecie (nie występuje tylko na terenach podbiegunowych).