Szczury należą do gryzoni które są wszystkożerne, aczkolwiek głównym pokarmem są ziarna. Ponieważ jednak dieta złożona z samych ziaren zbóż nie zawiera wielu ważnych składników odżywczych należy im podawać wiele innych produktów.

Jak karmić?
Szczur, odżywiany jednostajnym jedzeniem nie będzie zdrowy. Jego organizm potrzebuje tłuszczów, węglowodanów, składników mineralnych, witamin i błonnika. Najczęstsze stwierdzenie z jakim się spotykamy to "szczurowi można dawać wszystko do jedzenia". Owszem - szczury to zwierzęta wszystkożerne, ale nie wszystko jest zdrowe. Fakt, że szczur je chipsy nie znaczy że mu służą, należy się więc najpierw zapoznać z tym, co dla niego się nie nadaje.

A więc nie podajemy:
- potraw przyprawianych [np. solą, pieprzem] - powodują uszkodzenia nerek
- słodkości
- cytrusów - w skórce znajduje się substancja rakotwórcza
- alkoholu
- kofeiny [kawa, niektóre herbaty, cola]
- napojów gazowanych - duża zawartość cukru
- zielonych części pomidora - trujące
- produktów nieświeżych, zanieczyszczonych
- sałaty - powoduje biegunkę, nie ma składników odżywczych
- pestek jabłek, brzoskwiń, moreli - trujące

Nie ma jednego, ustalonego jadłospisu i ilości jedzenia dla każdego szczura. Wszystko zależy od stanu fizjologicznego oraz warunków zewnętrznych. Oczywiście główną sentencją jest fakt, aby jedzenie było urozmaicone. Niżej podaję tabelę w jaki sposób karmić w zależności od tych właśnie czynników:

Samica w ciąży/laktacja - warto podawać większe ilości wapnia i białka. Ilość jedzenia należy zwiększyć trzykrotnie, ponieważ tyle podczas ciąży samica przybiera na wadze. Ważne jest, aby nie zabrakło jej żadnych składników odżywczych [patrz dział- zdrowie i higiena/Witaminy]. Zapotrzebowanie na energię samiczki zwiększa się o 400%.

Szczur w trakcie wzmożonego rozwoju [19-30 dni] - Należy zadbać, aby szczurek miał wystarczająco dużą ilość pokarmu, składników odżywczych, a w tym głównie wapna. Dieta musi być bardzo urozmaicona. Często właściciele zapominają o zwiększeniu ilości karmy kiedy w klatce pojawiają się młode - to ogromny błąd - szczurki rosną wtedy nierówno, słabiej się rozwijają i dlatego w sklepach zoologicznych można spotkać szczurki o nieproporcjonalnej główce do reszty ciała.

Szczur w trakcie rozwoju[30-100 dni] - Warto podawać wapno, karma urozmaicona, ale trzeba zwrócić uwagę na to, aby zwierzaka nie przekarmiać.

Szczur dorosły - Urozmaicona dieta, dostęp do wszystkich składników odżywczych.

Starszy szczur - Ze względu na delikatne zęby podajemy w większej ilości pokarm miękki. Ponadto trzeba zadbać o wapno. Polecam kupno w aptece wapna musującego z dodatkiem witaminy C i dodawanie rozpuszczonej tabletki do wody - witamina C chroni dodatkowo odporność osłabionego organizmu.

Uwaga! W klatce szczurka zawsze musi być woda!

Ile jedzenia?
Aby zwierzak był w dobrej formie musi nie tylko mieć urozmaicony pokarm, ale także jego odpowiednią ilość. Pokarm podstawowy - ziarna zbóż powinien być dostępny przez cały czas i uzupełniany kiedy się zabrudzi lub skończy. Niektóre szczurki obsikują karmę - zjedzenie takiej nie wpływa dodatnio na zdrowie, więc trzeba kontrolować miseczkę. Ilość karmy i proporcje składników odżywczych są znowu uzależnione od stanu fizjologicznego zwierzęcia.

Czym karmić?

Ziarna zbóż
Oto główny składnik diety szczura. Ziarna zbóż są źródłem węglowodanów, niektórych białek, minerałów i witamin. Zawierają stosunkowo mało tłuszczu, kwasów tłuszczowych i witamin A, D i E. W zarodkach pszenicy występuje tiamina i witamina E. Ziarna które podajemy szczurkom to: pszenica, owies, jęczmień, słonecznik, kukurydza, ryż, płatki owsiane, pestki dyni itp.
Uwaga! Nie wolno odzwyczajać szczura od karmienia ziarnami - jest to pokarm suchy który pomaga w tępieniu zębów! [patrz dział- zdrowie i higiena/Choroby zębów]. Karma kupowana w sklepach zoologicznych często zawiera przeterminowane składniki. Najlepiej więc robić własną mieszankę.

Owoce...
Owoce są głównie źródłem witaminy C. Polecanymi dla szczurów są:
- jabłka i gruszki [nie dawać ogryzków!] - różnorodność smaków i wysoka zawartość witamin,
- banany - są bardzo odżywcze, zawierają węglowodany, błonnik (profilaktyka chorób serca), tłuszcze, białko, witaminy: B1, B2, C, niacynę, substancje mineralne: wapń, fosfor, żelazo, beta-karoten (profilaktyka nowotworów), potas, magnez, selen, miedź, cynk, fluor, mangan i jod,
- brzoskwinie, nektarynki, morele,
- słodkie śliwki - zawierają duże ilości witaminy C,
- winogrona - zawierają dużo witaminy C i błonnika, poprawiają przemianę materii
- jagody (porzeczka, agrest, borówka, malina) - zawierają dużo witaminy C,
- wiśnie i czereśnie - poleca się z nich robić soki

Nie podajemy natomiast: cytrusów, ponieważ w ich skórce znajduje się substancja rakotwórcza która przedostaje się do owocu, oraz awokado, które jest trujące dla zwierząt.

Owoce można podawać w formie pierwotnej - umyte i obrane ze skórki (chyba, że mamy dostęp do nie pryskanych) lub w formie soku. Można również je suszyć.

...i warzywa
Warzywa są dobrym źródłem witamin z grupy B. Najlepiej podawać je na surowo [np. cykoria], bo gotowane tracą część witamin. Natomiast bogatym źródłem witaminy A są rośliny korzeniowe które zaleca się podawać po ugotowaniu (np. buraczki). Groch i fasola dostarczają białko, witaminy z grupy B i sporo kalorii, natomiast soja jest doskonałym źródłem białka i energii. Można podawać także:
- ziemniaki - same bulwy,
- kalafior,
- kabaczki - obrane,
- ogórki - tylko surowe,
- pomidory - bez zielonych części, zawierają likopen,
- buraczki,
- brokuły,
- kapustę - nie podawać w dużych ilościach,
- kalafior,
- marchew - zawiera odżywcze cukry-węglowodany, (m.in. sacharozę i glukozę), białko, liczne karoteny (prowitamina A), olejek lotny, witaminy B1, B2, B6, C, E, H, K, PP oraz wapń, żelazo, miedź i fosfor, a także pektyny,
- seler,
- kalarepę,
- kukurydzę
- brukselkę,
- cukinię i dynię,
- arbuzy - ma likopen, czyli substancję wspomagającą leczenie nowotworów, to także doskonały antyutleniacz

Warzywa można podawać w różnej formie. Powinny być stałym elementem diety szczura. Nie należy jednak podawać w dużej ilości czosnku ani cebuli - powodują rozpad czerwonych krwinek, co może doprowadzić np. do anemii.

Jaja
Jaja zawierają żelazo, białko i większość witamin (poza witaminą C) oraz węglowodany. Jaja można podawać po ugotowaniu na twardo w całości - szczury mają dodatkowo zajęcie. Można także podawać jajka tylko lekko ścięte, a kupione na wsi (np. przepiórcze) - na surowo. Radzę jednak jajka dawać zaraz przed zmianą ściółki w klatce. Uwaga! Nadmiar jaj może być szkodliwy, ponieważ w białku występuje awidyna, która blokuje przyswajalność biotyny! Poza tym jeśli po zjedzeniu jajka na skórze szczurka pojawiają się małe strupki - możliwe że jest on uczulony!

Mleko i sery
Produkty mleczne zawierają dużo białka, tłuszczów, węglowodanów, wapnia, fosforu oraz witaminy A i witamin z grupy B. Uwaga! Nie podawajmy często produktów mlecznych naszym podopiecznym - mogą spowodować uczulenie - przebiałkowanie (!) jednak szczury harries [bezwłose] i wszystkie odmiany niebieskie powinny otrzymywać większą ilość białka i produktów białkowych. Dodatkowo odmiany te potrzebują więcej wody, najlepiej z algami [dostępna w sklepach zoologicznych] lub chociaż mineralnej.

Tłuszcze i oleje
Tłuszcze są nośnikiem witamin: A, D, E i K. Ponadto posiadają kwasy tłuszczowe wpływające na stan skóry i sierści, a ich brak powoduje świąd. Oleje roślinne są bardziej odżywcze od tłuszczów zwierzęcych. Aby jadłospis był zbilansowany można raz w tygodniu dodawać 2-3 krople oleju.

Mięso
Z mięsem jest sprawa sporna - jedni podają je szczurkom, inni nie. Ja jestem przeciwniczką podawania szczurom mięsa - kupowane w sklepie ma oprócz mięsa wiele szkodliwych substancji (50% mięsa w mięsie). Jeśli jednak decydujemy się na podanie powinniśmy je najpierw ugotować, co niestety zabija witaminy z grupy B. Poleca się podawanie mięsa białego (np. kurczak), które jest bardziej lekkostrawne.

Zielonki
Każdy szczur przepada za świeżym mniszkiem lekarskim czy kilkoma młodymi źdźbłami trawy. Aby mieć świeże, zdrowe źródło tego typu jedzenia można otworzyć niewielką plantację na naszym parapecie, a w zimie z pewnością znacznie urozmaici to jadłospis naszego zwierzątka. Polecana zielenina:
- szpinak - źródło włókna, witaminy A i C, wapnia, żelaza i potasu, ponadto zawiera luteinę i zeoksantynę (zapobiegają powstawaniu wolnych rodników),
- brokuły,
- cykoria - zawiera witaminy C i B, garbniki i węglowodany oraz jest pogada w mikroelementy,
- kapusta,
- pietruszka - zawiera prowitaminę A, witaminę C, żelazo oraz chlorofil,
- lucerna - zawiera dużą ilość białka,
- koniczyna,
- mniszek lekarski - zawarty w nim beta-karoten zwalcza raka, zawiera potas i lecytynę, aminokwasy, minerały i pierwiastki śladowe oraz witaminę A,
- liście buraczków,
- perz - redukukuje wchłanianie trzech, szkodliwych karcenogenów,
- jęczmień, pszenica i owies - zawierają potas i krzem, usuwa wiele pestycydów z organizmu, między innymi malation i diazynon
- rzepa - zawiera wapń i magnez; owies zawiera kwas krzemowy, flawonidy, cynk, saponiny i alkaloid aweninę.
- seler - liście zawierają hormony podobne do insuliny, które pobudzają układ pokarmowy i nerwowy
- kłącza szparagów - zawierają flawonoidy, saponiny, witaminy i minerały (szczególnie sole potasowe),
- karczochy
- mięta
- liście babki lancetowatej

Kiełki
Ostatnio bardzo popularne w sprzedaży kiełki doskonale urozmaicają dietę i są niezwykle bogate w witaminy, minerały, enzymy i proteiny; wytwarzają przeciwutleniacze i chlorofil. To prawdziwe bogactwo naturalne. Można kupić gotowe lub samemu "wyhodować". Do najpopularniejszych należą:
kiełki lucerny,
kiełki słonecznika,
kiełki rzodkiewki,
kiełki brokuł,
kiełki soczewicy,
kiełki fasoli mung,
kiełki pszenicy,
kiełki kukurydzy,
kiełki ryżu,
kiełki teff
kiełki koniczyny,
kiełki sezamu

Kiełki można nabyć w sklepach ze zdrową żywnością.

Gałązki
Wskazane jest wkładanie do klatki gałązek drzew owocowych. Delikatna skórka jest bardzo bogata w witaminy. Ponadto polecam podawanie gałązek (łącznie z liśćmi) brzozy brodawkowatej, które są bardzo bogate w witaminę C. Można także zaproponować korę 2-3 letniej wierzby.

Dodatki sklepowe
W sklepach zoologicznych można znaleźć kolorowe wafelki, dropsy, czekoladki itp. Pamiętajmy jednak, że najlepsze jedzenie do jedzenie zdrowe, bez barwników i najlepiej z pewnego źródła. Czekoladki i delicje są szczurkowi całkowicie zbędne, bo dużo bardziej wartościowe są np. świeże owoce, a kolby możemy zrobić sami [patrz dział- żywienie/Szczurza Książka Kucharska]. Jeśli już decydujemy się na kupno dodatków pamiętajmy, że mogą bardzo tuczyć [zdrowie i higiena/Otyłość]. Kolorowe granulaty znajdujące się w karmach są albo mielone i wyciskane na zimno, albo poddawane "sklejane" w temp. 150 stopni - zawierają dużo bawników. Nie polecam.

Kosteczki, koreczki
W sprzedaży pojawiają się coraz częściej karmy dla szczurów w rodzaju suchej karmy dla kotów - np. KroKant Bogeny. Zawierają one potrzebne składniki i można je podawać jako urozmaicenie. Można podawać także karmę dla psów i kotów - doskonale poprawia stan sierści. Ma to jednak sens jedynie wtedy, gdy karma jest dobrej jakości (dobre karmy to min. Purina, Royal Canin, Eukanuba). Szczura nie powinno się karmić wyłącznie taką karmą, ponieważ jest bardzo bogata w białko - postępują tak tylko masowe hodowle - taka dieta daje osiągnąć duże mioty, ale żywotność szczurów jest dużo niższa, niż karmione w zbilansowany sposób.

Zioła dostępne w sklepach zoologicznych
Bardzo często można natrafić na reklamy firm oferujących zioła dla gryzoni w różnej postaci. Na rynku zajmują się tym dwie firmy, z czego ja polecam tą mniej znaną - ZUZALĘ. Mimo to, pamiętajmy, że najlepsze są świeże zioła i to one są najchętniej zjadane przez nasze pupile.

Za pozwoleniem,  z http://ratteria.w.interia.pl/zywie.html

Uwaga! Po każdym posiłku usuwaj resztki niedojedzonego pokarmu ze ściółki szczurków!